Antologia karmelitańska [tom I]

Karmel to bez mała trzydzieści wieków duchowej tra­dy­cji, sięgającej czasów proroka Eliasza, i osiem – udo­ku­mentowanej historycznie, z tego 400 lat jest udziałem dziejów w Kościele polskim. W rozpiętość tych liczb należy osadzić tysiące gorących serc, które pragnęły czu­wać przy Bogu i razem z Nim nad historią człowieka, by jednocześnie współtworzyć tajemnicę Ojczyzn.
Uczestniczenie w starych tradycjach duchowych po­zwala w niezwykły sposób przemierzyć czas Kościoła, to­warzyszyć jego drogom i zatrzymywać się w miejscach, gdzie szczególnie obfitowała łaska. Można być świad­kiem, jak dorobek materialny i duchowy, również inte­lek­tualny, przekazywany z pokorą następnym pokoleniom, ubogaca i wzmacnia drogę człowieka. Jednocześnie mło­dej generacji uświadamia szczególny rodzaj odpowie­dzialności, by uczestnicząc w tradycji ducha, nie tylko z wdzięcznością podejmowało dziedzictwo, ale i zaprag­nęło wpisać się w jej nurt, kumulując dobro.
Karmel wyrasta jako owoc wpływu wielu kultur Pa­lestyny (łacińskiej, bizantyjskiej, hebrajskiej, islamskiej), a przyzwyczajony do obecności pośród złożoności spraw i kontekstów, potrafił przechować niezwykły duchowy ka­pitał kontemplacji i zmagania pustyni, jako coś uni­wer­salnego, inspirującego tych, którzy się z nim stykali czy żyli w jego zasięgu. Świadomość obecności pośród zróż­nicowań, podziałów i granic wyzwala potrzebę nie tylko pogłębienia tożsamości, ale i ich przekraczania, a wtedy oros (gr. granica) formuje się w orizo (gr. horyzont), a za­tem i wspólnotę spraw. Obecność taka w sensie ducho­wym przybiera formę zaczynu. Karmel ze swym spe­cyficz­nym stylem pogranicza – a więc i umiejętności syntezy – przez wieki tworzy duchowe środowisko, w któ­rym spotkać się mogą przeróżne formacje, aspirujące jed­nakże zdecydowanie do poszukiwania głębin Ducha.
W Kościele Karmel spełnia rolę pamięci o Miłości, niepokoju stęsknionej oblubienicy, która przedzierając się przez rozliczne sytuacyjne uwarunkowania, ukazuje pięk­no pierwotnych kontemplacyjnych ideałów chrześci­jań­skich. Antologia pism karmelitańskich dotyczy nie tylko specyficznie karmelitańskich tematów, ale odsłania du­cho­wą głębię, zwłaszcza maryjność eklezjalnego miłowania. Z tą duchowością zrósł się swoisty geniusz nocy czło­wieka, która wydaje się ogarniać i pogrążać w otchłani, a jednocześnie jest drogą odrodzenia. Tu też Duch Święty działa intensywnie, otwierając na nieskończone hory­zon­ty łaski.

Marian Zawada OCD