„Kocham Go…” Duchowość św. Teresy z Lisieux

Mój pierwszy kontakt ze św. Teresą do Dzieciątka Jezus, nie licząc spotykanych niemal w każdym kościele jej obrazów i figur, miał miejsce poprzez lekturę jej życiorysu pióra van der Meerscha jeszcze przed moim wstąpieniem do Karmelu. Nie miałem wtedy właściwie żadnej formacji teologicznej, więc czytałem tę książkę zupełnie bezkrytycznie, współczując biednej zakonnicy tak źle traktowanej przez swoje współsiostry i „okrutną” przeoryszę. Trudno się dziwić, skoro ćwierć wieku później, w pewnym seminarium duchownym podczas rekolekcji czytano w trakcie posiłku właśnie ten żywot. Patrzyłem z pewnym zażenowaniem na jedzących kleryków i nie zauważyłem jakiegokolwiek niepokoju na ich twarzach, ale oni byli w podobnym wieku, gdy tego słuchałem po raz pierwszy, chociaż na pewno już lepiej teologicznie uformowani niż ja wówczas. Czytałem też Dzieje duszy, ale nie
pozostało mi w pamięci żadne specjalne wrażenie. W każdym razie dowiedziałem się, że żyła taka zakonnica, która zmarła w młodym wieku i jest bardzo znana na całym świecie, nazywała siebie „małym kwiatkiem”, który Jezus przesadził na żyzną glebę Karmelu, i wymyśliła małą drogę do świętości. Ciekaw byłem, na czym ta mała droga polega, ale to, co usłyszałem podczas różnych kazań, okazało się potem bardzo nieprecyzyjne, a nawet błędne. Będzie więc okazja przypomnieć, o co w niej naprawdę chodzi.
W Karmelu podczas studiów licencjacko-doktoranckich mogłem uczestniczyć w wykładzie monograficznym o duchowości Świętej z Lisieux, który prowadził jeden z lepszych specjalistów w tej dziedzinie jak na tamte czasy (początek lat osiemdziesiątych XX wieku), o. Joseph de Saint Marie Salleron, Francuz. Przyznam jednak, że wykłady wydawały mi się tak zawiłe, iż praktycznie niewiele z nich wyniosłem, by nie powiedzieć, że nic. Otrzymaliśmy kilkusetstronicowy skrypt, na którego pustej stronie porobiłem wiele notatek, po czym skrypt przepadł.
Przez kolejnych piętnaście lat sięgałem sporadycznie do pism Małej Teresy, czytałem ukazujące się ciekawsze opracowania. Przełom nastąpił w okolicach roku 1997 z okazji setnej rocznicy śmierci Teresy Martin i ogłoszonego w Kościele roku jej poświęconego. Proszony z tej okazji do wygłoszenia różnego rodzaju konferencji, rekolekcji i referatów na sympozjach w kilku ośrodkach naukowych, byłem zmuszony pogłębić swoją dotychczasową wiedzę. Kluczowy w odkryciu „sekretu św. Teresy z Lisieux” okazał się punkt widzenia teologii duchowości, zwłaszcza mistyki, który pozwala czytać jej pisma, uwzględniając podstawowe zasady rozwoju duchowego, pierwszeństwo Bożej łaski nad ludzką działalnością. Jednym z owoców tamtych poszukiwań było wydanie książki pod takim właśnie tytułem. Książka miała dwa wydania i prawdopodobnie poszła po tych ponad dwudziestu latach w zapomnienie.
Obecnie pojawiła się bardzo dobra okazja, by – w ramach serii ukazującej mistyczną doktrynę niektórych wybitnych postaci Karmelu – na nowo opracować najważniejsze punkty duchowości najmłodszego Doktora Kościoła. Wszystko po to, by „gwiazda pontyfikatu” papieża Piusa XI, który ogłosił ją błogosławioną, a wkrótce potem świętą, stała się także naszą „gwiazdą”. Teresa staje przy nas jako przyjaciółka, a nawet matka duchowa, odsłaniając prawdziwe piękno i świeżość Jezusowej Ewangelii, oraz daje nam odwagę do wręcz zuchwałego zaufania Bogu. Dzięki jej świadectwu nasze powołanie, które niesie z sobą trudy zaparcia się siebie i zmagania z licznymi trudnościami, wydaje się takie proste!
W tej książeczce znajdziemy m.in. istotę jej „małej drogi”, stanowiącej jej życiowe odkrycie, problematykę związaną z Aktem oddania się Miłości Miłosiernej, jej drogę mistyczną, noc wiary, kilka istotnych tematów życia duchowego, jak: modlitwa, misja, Eucharystia, ubóstwo, nadzieja itp. Wszystkie zagadnienia przedstawione są w kluczu duchowości i praktycznego zastosowania w naszym życiu.
Tytuł tej książki stanowią ostatnie słowa Teresy wypowiedziane na moment przed śmiercią, a zanotowane przez m. Agnieszkę (jej rodzoną siostrę Paulinę): „O, kocham Go! Mój Boże… kocham Cię!” (ŻZ, 30 września ).
Nie są one przypadkowe. Umierając w wielkich cierpieniach, miała na ustach to, czym zawsze żyła i co stanowiło istotę jej misji w Kościele.
Jakkolwiek w prezentowanych tekstach nie ma wielkich nowości, opracowywanie ich było dla mnie ważnym wydarzeniem. Życzę Wam, którzy weźmiecie do ręki tę książkę, by jej lektura była także „wydarzeniem” spotkania z Bogiem w towarzystwie najmłodszego doktora Kościoła Powszechnego.

Jerzy W. Gogola OCD