Św. Jan od Krzyża dzisiaj

Święty Jan od Krzyża należy bez wątpienia do największych mistyków chrześcijaństwa, ponieważ odsłonił przed człowiekiem tajemnice duszy zdolnej otworzyć się na działanie Boga i przyjąć Go w swoich władzach. Doktor Kościoła Powszechnego, nazywany też Doktorem Nocy, jest uznanym przewodnikiem duchowym także dla współczesnych wierzących. Doktrynę mistyczną o drodze człowieka do Boga wyłożył w czterech wielkich traktatach teologicznych: Droga na Górę Karmel, Noc ciemna, Pieśń duchowa, Żywy płomień miłości, podkreślając, że każdy człowiek jest zdolny do nawiązania dialogu z Bogiem i wejścia z Nim w bardzo osobistą relację.
Doktor Karmelu posługuje się językiem św. Tomasza z Akwinu i nie zawsze bywa rozumiany, dlatego potrzebne jest odpowiednie wprowadzenie w jego doktrynę. Próby odczytywania są podejmowane od wielu lat. W tej przestrzeni pojawiły prace Edyty Stein i Karola Wojtyły ukazujące humanizm św. Jana od Krzyża. Dziś najwięksi znawcy jego nauki, przede wszystkim Federico Ruiz Salvador OCD, Eulogio Pacho OCD i inni, ukazują współczesnemu czytelnikowi wielkość św. Jana od Krzyża. W Polsce dzieła i doktryna mistyczna Wielkiego Mistyka Karmelu były upowszechniane od początku przybycia karmelitów bosych do Krakowa w 1605 roku.
Jerzy Wiesław Gogola, karmelita bosy, autor niniejszego opracowania, jest profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Z wykształcenia teolog duchowości szlify naukowe zdobywał w Papieskim Instytucie Teresianum w Rzymie, a potem na Papieskiej Akademii Teologicznej i Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II, którego jest pracownikiem od 2000 roku. Jest założycielem Karmelitańskiego Instytutu Duchowości w Krakowie i promotorem wielu prac magisterskich i doktorskich z dziedziny uprawianej przez siebie nauki. Uczeń wybitnych znawców doktryny św. Jana od Krzyża od lat podejmuje tematy sanjuanistyczne, rzucając światło na najważniejsze zagadnienia współczesnego życia duchowego.
Niniejsze opracowanie jest pierwszym poważnym wprowadzeniem w dzieła św. Jana od Krzyża, przygotowanym przez polskiego autora. Autor prezentuje podejście dotąd niespotykane, w centrum umieszczając zainteresowania współczesnego wierzącego z jego powołaniem do świętości. Wyjaśnia jednocześnie ogólną strukturę współczesnej duchowości jako nauki, w którą doskonale wpisuje się św. Jan od Krzyża. Czyni to językiem prostym, czytelnym dla współczesnego wierzącego, mimo że pozycja posiada charakter naukowy. Zajmując się zawodowo teologią duchowości, odczytuje myśl Wielkiego Mistyka w świetle zasad tej nauki, co sprawia, że czytelnik łatwiej może się zorientować, który moment drogi duchowej Jan od Krzyża wyjaśnia w danym dziele.
Prezentowane treści Autor zamieścił w dwóch częściach książki: w pierwszej osadza doktrynę hiszpańskiego Mistyka w strukturze życia duchowego czytelnej dla wszystkich; w drugiej podejmuje wszystkie najważniejsze tematy, które stanowią szczególny wkład Jana od Krzyża we współczesne rozumienie życia duchowego: noc, zjednoczenie, mistyka i nadzwyczajne komunikacje, czystość miłości.
Dzięki studium o. Jerzego W. Gogoli OCD czytelnik może wyzwolić się z utartych schematów w podejściu do lektury dzieł Jana od Krzyża, które nie pozwalały zaczerpnąć z bogactwa jego duchowej doktryny, zniechęcając na samym początku wskazaniami z pierwszej księgi Drogi na Górę Karmel. Ufam, że lektura książki o. Jerzego W. Gogoli OCD pt. Jan od Krzyża dzisiaj da czytelnikowi jasne ukierunkowanie dla osobistego rozwoju duchowego płynące od współczesnej duchowości, a jednocześnie klucz do wybitnej doktryny mistycznej św. Jana od Krzyża.

Ks. prof. dr hab. Jan Machniak
Kierownik Katedry Teologii Duchowości
na UPJP II w Krakowie