Kwiatki Świętej Teresy od Jezusa – Anegdoty, legendy, gesty i słowa

Jak wygląda radość świętych? Jakie jest ich poczucie humoru, czy potrafią śmiać się do rozpuku, żartować, robić komuś dowcipy? Dlaczego tak niewiele mówi się o tym aspekcie ich człowieczeństwa? Jak sympatyczne są żarty Włocha, świętego Filipa Neri, angielski humor świętego Tomasza More’a, serdeczność świętej Tereski… Czy wśród świętych hiszpańskich nie ma kogoś uosabiającego specyficzne poczucie humoru mieszkańców tego kraju, andaluzyjski wdzięk…?
Otóż jest. Ta książka ukazuje taką osobę: to kobieta, rodem z Kastylii, mieszkająca przez jakiś czas również w Andaluzji. Prawdziwa mistyczka: święta Teresa od Jezusa, święta Teresa z Awili, która potrafiła śmiać się z własnego cienia albo uczyć śmiechu dziewczynkę, udzielać katechezy mulnikowi, a nawet żartować z Bogiem na temat tego, jak traktuje On swoich przyjaciół na ziemi.
Był czas, kiedy świętą Teresą zajmowali się wyłącznie poważni biografowie, malarze, rzeźbiarze klasyczni – Velázquez, Rubens, Hernández – powielając uparcie wizerunek „Świętej w ekstazie”, kobiety – „doktora serafickiego”, mistyczki z przebitym sercem – à la Bernini.
Fantazja ludowa zareagowała szybko, skupiając się na obrazie Teresy będącej nieustannie w podróży, na migawkowych scenach, w których uchwycony został jej bezpośredni sposób bycia, serdeczny stosunek do ludzi, znajomość spraw ludzkich i codziennego życia – na obrazie Teresy jako kobiety i jako świętej, Teresy przebywającej wśród ludzi – albo w kuchni. W końcu: „również w kuchni, wśród garnków i rondli, Pan jest z wami”. W ten sposób narodziły się oparte na historycznych źródłach terezjańskie „kwiatki” – fioretti – w stylu Giotta i świętego Franciszka, stanowiące zapis jej gestów i słów, czy, jak to ujął pewien jej czciciel z Aragonii, ukazujące „wdzięk jej wdzięcznych łask”. A ostatnio powstają nawet popularne komiksy ze świętą Teresą jako bohaterką.
Przebadano bogatą skarbnicę jej pism: dwa tysiące stron rękopisów, zachowanych do naszych czasów tak, jak wyszły spod jej pióra. Z tekstów tych zaczerpnięte zostały słynne zbiory anegdot, jak Polvo de sus sandalias [Pył na jej sandałach] Aniceta de Castro Albarrána, Leyenda áurea Teresiana [Złota legenda świętej Teresy] Otilia Rodrígueza Cuesty, Anécdotas Teresianas [Opowieści o świętej Teresie] Alfonsa Ruiza Calavii, wdzięczne Fioretti Francuza Jacques’a Gicquela, książka dla młodzieży Teresa de Jesús: Sonrisa a sonrisa [Święta Teresa – Od uśmiechu do uśmiechu] Constantina Benita-Plazy, znakomity komiks José Luisa Cortésa, a nawet – cóż! – niezbyt finezyjny serial oparty na rysunkach Claire Bretécher w telewizji francuskiej.
Na stronach naszej książki czytelnik znajdzie garść tego wszystkiego: ludowe opowieści, relacje o autentycznych zdarzeniach, przekaz słów i ślad zapisków, anegdoty. Bez specjalnego porządku czy zamysłu. Niczym bukiet kwiatów, lilii, róż, margerytek, w nieładzie, ale mocno pachnących. Może czasem z paroma kolcami.