Siła słabości

Nieprzeciętny sportowy talent
Podczas Zimowych Igrzysk Paraolimpijskich 2018 w PyeongChang (Korea), dowiedziałem się, że pewien młody człowiek z naszego miasta, 21-letni Théo, zdobył w błyskawicznym tempie trzy złote medale w Supergigancie. Znałem go od dziecka, bo przychodził na katechezę do naszej parafii. Théo nagle pojawił się na czołówkach wszystkich mediów w Szwajcarii. W wieku dwóch lat zachorował na odmę wewnątrzczaszkową, która spowodowała porażenie prawej strony ciała. Théo był chłopcem raczej nieśmiałym i skrytym, lecz nosił w sobie ukrytą moc, żelazną wolę i dążenie, aby poradzić sobie w życiu najlepiej, jak to będzie możliwe, walcząc i przezwyciężając swoją niepełnosprawność. Zafascynowany wyczynami sportowców, którzy rozgrzewali emocje kibiców, zapragnął również zostać gwiazdą w dziedzinie sportu. Z racji niepełnosprawności było to dla niego duże wyzwanie, które miało stać się drogą do wolności. Sportowy ideał i marzenie, by iść coraz dalej, wyzwoliły w nim nową energię i wzbudziły głębokie pragnienie osiągnięcia jak największej sprawności. Opowiadał: „Nie zawsze dostawałem od życia prezenty… Sport był dla mnie formą ucieczki”.
Sport – ideał do zrealizowania. Sportowy wyczyn – cel do osiągniecia. Trenować, uczyć się odpowiedzialności, dawać coś z siebie, trzymać się wyznaczonej trasy, żeby znaleźć radość i szczęście. Mówił: „Kiedy zakładam narty, czuję się jakbym dostawał skrzydeł. W takich chwilach wiem, że niewiele jest rzeczy, które mogłyby sprawić, że spadłbym z góry!”. Ta „góra”, na którą się wspiął, to trzy złote medale. Jego marzenie się spełniło. Cel został osiągnięty, mimo ograniczeń fizycznych i psychologicznych. „Górą” może też być dla kogoś stworzenie dzieła sztuki, spełnienie duchowe, zwycięstwo ducha rodzące owoce radości, zachwytu i wdzięczności. Wartości cenniejsze niż złoto.

Nie jesteśmy więźniami własnych niepowodzeń…
… pod warunkiem, że umiemy wytyczyć sobie dalszy cel, jakąś „górę”, pozwalającą odkryć nowy sens życia, którego się uchwycimy; „górę”, która zmusi nas do ruszenia się z miejsca, do dania czegoś z siebie oraz do przełamania się, aby pójść dalej. „Górę”, która, w efekcie, okaże się naszym spełnieniem. Oczywiście, że porażka może albo zniszczyć komuś osobowość, albo, przeciwnie, skłonić go próby jej zrozumienia, do zobaczenia w niej drogi „przez”, mogącej prowadzić do zupełnie nowej satysfakcji. Porażka może okazać się trampoliną, pomocną w osiągnięciu celu duchowego, który prowadzi do szczęścia i jest w stanie obudzić i zmobilizować w człowieku nieznane mu wcześniej siły duchowe.
W przypadkach takich jak Théo, medycyna jest w stanie tylko łagodzić do minimum skutki niepełnosprawności poprzez rehabilitację. Natomiast zadaniem psychoterapii jest praca nad frustracją związaną z samą niepełnosprawnością oraz ze zranieniem wywołanym przez drwiny otoczenia. Ma ona pomóc pacjentowi wznieść się ponad doznane zranienie, dostrzec w sobie inne wartości oraz inne możliwości, na których będzie mógł się oprzeć itd. Jeśli jest osobą wierzącą, wskazać mu też powody do istnienia poza nim samym, wyższy sens cierpienia. Może to być jakieś dzieło duchowe do podjęcia, jakiś cel transcendentny, do którego można dążyć, czerpiąc z tego nową radość życia.
I właśnie do takiego duchowego odkrycia chciałbym doprowadzić czytelnika na kartach tej książki. Nie jest ona zbiorem gotowych recept, lecz zaproszeniem do spojrzenia dalej niż na swoją aktualną sytuację, jakakolwiek by ona nie była. Każdy powinien znaleźć własny życiowy cel, zebrać swe siły do wyruszenia w jego kierunku i podjąć walkę o jego realizację, pokonując przeciwności losu.

Viktor Frankl i Teresa od Dzieciątka Jezus
Porażka jest gorzkim rozczarowaniem, wywołuje egzystencjalną pustkę, może wpędzić w depresję, w zniechęcenie życiem, aż do pokusy skończenia ze sobą. Przywiązałem się do swojego domu, do pracy, do rodziny, do dzieci i do mnóstwa własnych marzeń… I nagle wszystko się wali. Życie wisi na włosku, przyjemności i radości okazują się kruche i nietrwałe…
Doktor Frankl przeżył kryzys egzystencjalny w piekle nazistowskich obozów śmierci. Był bliski rozpaczy. Odnalazł jednak w sobie coś silniejszego niż śmierć: instynkt przetrwania. Życie go ocaliło i uniosło ku duchowemu celowi, który przewyższa cierpienie. W książce pt. Człowiek w poszukiwaniu sensu wyjawił nam swój sekret. Po uwolnieniu z obozu postanowił zacząć dzielić się swoim zwycięstwem nad rozpaczą z innymi ludźmi. Położył podwaliny pod nową terapię, logoterapię, skoncentrowaną na przyszłości, która zawsze jest możliwa. Logoterapia uwalnia człowieka zakutego w swoje własne determinizmy i śmiertelne lęki, budząc w nim niespodziewane siły duszy, które są w stanie wznieść go „ponad” doznane okrucieństwa.
Teresa z Lisieux również przeszła przez noce rozpaczy, depresji nerwowej i egzystencjalnej. Na swój własny sposób zmobilizowała wszystkie siły ducha, żeby nie utonąć. Zakon był jej drogą do celu, który od pierwszej chwili był dla niej jasny. Nigdy nie straciła go z oczu ani z serca. Wysłała ognistą strzałę ku celowi transcendentnemu, ku Bogu! Teresa i Viktor, tych dwoje świadków nadziei będzie nam towarzyszyć na kartach tej książki, żeby pomóc nam nigdy nie dać się zamknąć w okowach rozpaczy. Noc, nawet najczarniejsza, nie jest w stanie zgasić gwiazd. Wystarczy tylko podnieść wzrok…
Ostania część książki to propozycje ścieżek wyjścia z sytuacji niemożliwych, aby z własnych porażek uczynić drogę…