Żywy płomień miłości [nowy przekład]

Niniejsza edycja jest nowym przekładem Żywego płomienia miłości Jana od Krzyża, który oddajemy w ręce polskiego odbiorcy, żywiąc ogromną nadzieję, że zyska on jego uznanie. Jest to kolejny krok w realizacji projektu, którego celem jest dokonanie ponownego przetłumaczenia wszystkich dzieł karmelitańskiego mistyka. Realizację tego przedsięwzięcia rozpoczęliśmy w 2017 roku, kiedy to ukazała się nowa wersja Janowej Pieśni duchowej w tłumaczeniu Marcina Kurka (poemat) i Carlosa Marrodána Casasa (komentarze), w opracowaniu i ze wstępem piszącej tej słowa. Podobnie jak to miało miejsce w przypadku Pieśni duchowej, celem nowego przekładu jest nadanie wersji polskiej pism św. Jana od Krzyża stylistyki tekstów oryginalnych oraz otwarcie ich na współczesnego czytelnika. Z tego też powodu Ojcowie Karmelici zdecydowali się oddać twórczość swojego Ojca Założyciela w ręce filologów. Za zaufanie, jakim nas tym samym obdarzyli, jesteśmy ogromnie wdzięczni i żywimy wielką nadzieję, że nasza praca przyczyni się do propagowania dzieła św. Jana, które jest – zarówno literacko, jak i filozoficznie oraz teologicznie – niezwykle pięknym i cennym dziedzictwem naszej kultury europejskiej.
Novum niniejszego wydania stanowi zamieszczenie tekstu wiersza w wersji oryginalnej (hiszpańskiej) oraz w dwóch odsłonach: w tłumaczeniu filologicznym i literackim. Pierwsze z nich – tłumaczenie filologiczne, którego cechą swoistą jest duży stopień dosłowności – pozwala na odkrycie piękna oraz głębi Janowego komentarza zanurzającego się w teologiczną prawdę poematu. Drugie natomiast – tłumaczenie literackie, podążające za artyzmem strof Pieśni duchowej – umożliwia czytelnikowi wyobrażeniowe i emocjonalne wniknięcie w doświadczenie, jakie leży u jego źródeł. Przekład poezji w połączeniu z tłumaczeniem komentarza, odnoszącego się do poszczególnych słów, jest niebotycznie trudny. Nie zawsze jest możliwe ocalenie piękna obu skrzydeł tej anielskiej liryki, jak nazwał ją w 1881 roku Marcelino Menédez Pelayo, wybitny hiszpański historyk i krytyk literacki. Okazało się to szczególnie trudne w przypadku Żywego płomienia miłości, który – jak miałam okazję o tym pisać we wstępie – jest utworem niezwykle abstrakcyjnym. Dlatego też, aby polski czytelnik mógł wczytywać się w teologiczną głębię Janowego poematu oraz doznawać jego lirycznego piękna, zdecydowaliśmy się na udostępnienie czytelnikom dwóch przekładów tego poematu mistycznego. Zostaną one zamieszczone po Prologu obok siebie (po lewej przekład filologiczny, po prawej literacki), a w komentarzach cytowana będzie wyłącznie wersja filologiczna.

Marlena Krupa-Adamczyk

***

MARLENA KRUPA jest iberystką. Od wielu lat zajmuje się badaniem dzieł św. Jana od Krzyża. W 2011 roku ukazała się jej książka Duch i litera. Liryczna ekspresja mistycznej drogi świętego Jana od Krzyża w polskich przekładach, a w roku 2020 – W poszukiwaniu numinosum. Jan od Krzyża w polskiej kulturze XX wieku. Redagowała nowy przekład Pieśni duchowej na język polski (2017).

MARCIN KUREK jest iberystą, poetą i tłumaczem. Przekładał utwory m.in. Joana Brossy, Federico Garcíi Lorki, Juana Gelmana. Laureat nagród „Literatury na Świecie” i Fundacji im. Kościelskich. Za przekład Pieśni duchowej św. Jana od Krzyża otrzymał wraz z Carlosem Marrodánem Casasem wyróżnienie Stowarzyszenia Wydawców Katolickich Feniks 2018. Autor książek: Powieść totalna (2003), Poezja przyziemna (2014).