Rozważania o „Pieśni nad Pieśniami”

Rozważania św. Teresy na temat Pieśni nad Pieśniami powstały prawdopodobnie w klasztorze św. Józefa w Awili między rokiem 1568 a 1572. Wskazują na to takie wspomniane w tekście fakty, jak kanonizacja bł. Dydaka z Alkali w roku 1572 (por. R 2, 29) czy ekstaza przeżyta przez Świętą w Salamance w kwietniu 1571 (por. R 7, 2). Z kolei niemożliwe, aby św. Teresa pisała medytacje po roku 1572 – kiedy to o. Ludwik z Leónu został za tłumaczenie Pieśni uwięziony. Ojciec Dominik Báñez, cenzurujący dzieło, datuje swoją lekturę na rok 1575 (por. R 7, 10). Opublikował je o. Hieronim Gracián w Brukseli w 1611 roku. On też podzielił tekst na rozdziały, zaopatrując je w krótkie streszczenia.
Rękopis, spalony przez Świętą na polecenie spowiednika, o. Diega de Yanguas, nie zachował się. Przedtem jednak, zgodnie z jej wolą, zostały sporządzone cztery kopie. Są to: rękopis z Alby de Tormes, najbardziej kompletny, oraz trzy inne – z Baezy, Consuegry i Las Nieves.
Próbować oddać w przekładzie tego skromnego dziełka – nie wiadomo nawet czy zachowanego w całości – kontekst kulturowy, który ukształtował św. Teresę, i wyrazić jej niepowtarzalną osobowość poprzez tworzenie nowego języka, to jakby starać się wcielić w wielką Reformatorkę. Któż się podejmie wyjaśnienia zawartych w Pieśni nad Pieśniami „wielkich rzeczy i tajemnic” (grandes cosas y misterios, 1, 8)? Alargarme más sería atrevimiento (7, 9) – „Zagłębiać się w to dalej byłoby zuchwałością”, mówi Święta. Niemniej to właśnie czyni. Nam nie pozostaje nic innego, jak pójść za nią.

Marta Szafrańska-Brandt